Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του στις 28/01 στη Πάτρα (Θέατρο Λιθογραφείο, 8:30 μ.μ.), ο Ηλίας Μαγκλίνης μιλάει στo achaianews.gr και την Κατερίνα Σαμψώνα για την "Πρωινή Γαλήνη".
Η «Πρωινή Γαλήνη» έρχεται οκτώ χρόνια μετά την έκδοση του τελευταίου σας βιβλίου. Προετοιμαζόσασταν για το βιβλίο που ερχόταν;
Χωρίς να το καλοξέρω προετοιμαζόμουν. Ουσιαστικά τα τελευταία δύο χρόνια γράφηκε, μολονότι ως έρευνα και συγκέντρωση υλικού με απασχολούσε από τα 28 μου. Δεν είχα βρει όμως την ιστορία που γύρευα να πω. Δεν είμαι σίγουρος ακόμη ότι τη βρήκα, ωστόσο, κάπου έπρεπε να καταλήξει η μπίλια, παιδεύτηκα όλα αυτά τα χρόνια δοκιμάζοντας διάφορα πράγματα που έχουν πάρει αναβολή για αργότερα ή δεν θα γίνουν ποτέ τελικά, δεν πειράζει, είναι όλα μέρος του παιχνιδιού. Αισθάνομαι μια πληρότητα με την «Πρωινή Γαλήνη» πάντως, υπό την έννοια ότι ήθελα να γράψω μια καθαρόαιμα γραμμική αφήγηση με στοιχεία περιπέτειας και αυτό είναι το βιβλίο.
Ποια ήταν η αφορμή για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου;
Πηγή έμπνευσης ήταν κάποιες ιστορίες του πατέρα μου, σκόρπιες ιστορίες και ασπρόμαυρες φωτογραφίες, από την εποχή που ήταν ιπτάμενος χειριστής στην Πολεμική Αεροπορία, το 1949, καθώς και από τους δεκαπέντε μήνες που πέρασε ως ανθυποσμηναγός στην εμπόλεμη Κορέα του 1951-52. Αλλά το βιβλίο δεν είναι η ιστορία του και γενικά όλοι οι χαρακτήρες είναι επινοημένοι. Μπορεί το βιβλίο να μιλά για την Ιστορία του τότε στην Ελλάδα, στην ουσία όμως μιλά για την προϊστορία του σήμερα: πόσα μας πονούν και πόσα αγαπάμε μέσα στο διάβα του χρόνου, οι μνήμες, ατομικές και συλλογικές, φαντάσματα και εικόνες που μας ακολουθούν και μας καθορίζουν σήμερα. Το φόντο είναι ο πόλεμος της Κορέας που έχει σήμερα κάτι εξωτικό και είναι επίσης ένας άγνωστος, ξεχασμένος πόλεμος, παρθένος λογοτεχνικά μιλώντας. Αυτό το τελευταίο με ιντριγκάρισε. Όμως το βιβλίο δεν είναι για εκείνον τον πόλεμο. Είναι για τους πολέμους του καθενός μέσα στο μυαλό του και την ψυχή του.
Πώς θα περιγράφατε το βιβλίο σας;
Ως μια περιπέτεια, μια ιστορία με έντονη δράση αλλά και με πολύ ανάγλυφες εικόνες ποίησης που προκύπτουν από την ενατένιση του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και από τα αισθήματα που προκαλεί ένας έρωτας και τα αγκάθια των δεσμών αίματος. Είναι επίσης μια ιστορία για το τι σημαίνει η Ιστορία να εισβάλλει στον μικρόκοσμο μιας οικογένειας, ενός ανθρώπου. Τέλος, είναι μια αφήγηση για τις πτήσεις, τις νοερές, εσωτερικές πτήσεις που ονειρεύεται ο καθένας μας. Πώς μπορεί να πάει κάπου τη ζωή του ή έστω να το παλέψει κι ας μην το καταφέρει.
Στο βιβλίο με φόντο την ιστορία του ήρωά σας Δημήτρη κάνετε αναφορά και στην ταραγμένη περίοδο του Εμφυλίου. Την περίοδο αυτή τη συναντάμε συχνά στη σύγχρονη λογοτεχνία. Θεωρείτε ότι τον Εμφύλιο τον «κουβαλάει» μέσα της και η νέα γενιά;
Πολλοί λένε, «ας τελειώνουμε με τον Εμφύλιο». Συμφωνώ• μονάχα που ο Εμφύλιος δεν έχει τελειώσει με εμάς. Το είδαμε και με την κρίση: όλη η πόλωση προήλθε από κατά βάση εμφυλιοπολεμική ορολογία της δεκαετίας του 1940 («γερμανοτσολιάδες», «εθνοπροδότες», «συνεργάτες», «προσκυνημένη» κ.ά.). Δεν μπορώ να πω ότι η νέα γενιά τον κουβαλά μέσα της όμως η αλήθεια είναι ότι, όσο κι αν μας μπερδεύουν οι ταχύτητες σήμερα, η Ιστορία έχει τη δική της νομοτέλεια και διάρκεια. Με άλλα λόγια, είναι πολύ σύντομος ο χρόνος από το 1949 έως σήμερα, με δεδομένο μάλιστα ότι μπορέσαμε να αναστοχαστούμε ήρεμα εκείνη την εποχή μετά το 1974 και ειδικά μετά το 1981. Πιο πριν δεν υπήρχαν τέτοιες πολυτέλειες. Έχουμε ακόμα ζώντες κοντά μας από τον Εμφύλιο, πρέπει να κατανοήσουμε τι συνέβη τότε χωρίς να αγιοποιούμε ή να δαιμονοποιούμε. Είναι πράγματα που πονάνε αυτά και που περνάνε, αθόρυβα, υπόγεια, από γενιά σε γενιά. Είναι πάνω από εμάς. Και, στο τέλος τέλος, είναι ένα πολύ συναρπαστικό θέμα για μυθοπλασία.
Συναντάμε στοιχεία του χαρακτήρα σας, της προσωπικότητάς σας, στις σελίδες του βιβλίου;
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ναι. Σε όλους• και στους γυναικείους. Δεν γίνεται αλλιώς. Δεν γράφουμε για τον εαυτό μας• γράφουμε όμως από τον εαυτό μας. Χαριτολογώντας να πω ότι όταν με ρώτησαν πώς κατάφερα και είχα τόσο ζωντανές σκηνές μάχης στην «Πρωινή Γαλήνη», απάντησα: ανασύστησα τις στιγμές που έχω ζοριστεί εγώ ο ίδιος ψυχικά, συναισθηματικά είτε στη δουλειά μου είτε σε άτυχους, μπερδεμένους έρωτες. Απλοποιώ λίγο, αλλά νομίζω καταλαβαίνετε ποιο είναι το πνεύμα.
Ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο που τράβηξε την προσοχή σας;
Δεν είναι μόνον ένα. Θα αναφέρω τρία: τις συλλογές διηγημάτων «Το αστείο» (Νεφέλη) του Γιάννη Παλαβού• το «Γκιακ» (Αντίποδες) του Δημοσθένη Παπαμάρκου και, βέβαια, το «Επείγουσα ανάγκη ελέου» (Εστία) του Θανάση Βαλτινού – του κορυφαίου μας εν ζωή πεζογράφου, κατά την ταπεινή μου άποψη.
Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο;
Πάντοτε υπάρχει κάτι στα σκαριά. Μόλις όμως γεννήθηκε η κόρη μου και δεν έχω μάτια για κάτι άλλο αυτή τη στιγμή. Σύντομα θα έρθουν και τα βιβλία. Πρώτα όμως να ζήσουμε, ειδικά κάτι τέτοιο. Αυτό το θαύμα.
Η Πρωινή Γαλήνη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο
