Περίοδος εντατικών εξελίξεων στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής αναμένεται να είναι το επόμενο διάστημα, καθώς ορίστηκε για τις 25 Ιανουαρίου η επανέναρξη των διερευνητικών με την Τουρκία
Παράλληλα, με την εισήγηση του Νίκου Δένδια αρχίζει σήμερα, στην Επιτροπή Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, η συζήτηση για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και των Ιονίων Νήσων μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου.
Την ίδια ώρα, φαίνεται ότι ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών «ζεσταίνει» για τα καλά τις μηχανές του αναφορικά με τις πρωτοβουλίες στο Κυπριακό, καθώς η Τζέιν Χολ Λουτ είχε τη Δευτέρα συναντήσεις στην Κύπρο τόσο με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, όσο και με τον επικεφαλής των Τουρκοκυπρίων Ερσίν Τατάρ.
Στην Κωνσταντινούπολη ο 61ος γύρος των διερευνητικών
Το απόγευμα της Δευτέρας η τουρκική πλευρά επικοινώνησε με την ελληνική πλευρά και πρότεινε η διεξαγωγή του 61ου γύρου των διερευνητικών επαφών να λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη στις 25 Ιανουαρίου 2021. Οπως ανακοίνωσε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών η Αθήνα αποδέχθηκε την πρόσκληση.
Άλλωστε, η ελληνική κυβέρνηση έχει επαναλάβει αρκετές φορές την ετοιμότητά της να προσέλθει στον 61ο γύρο των διερευνητικών, ξεκαθαρίζοντας ότι το μόνο ανοικτό ζήτημα είναι αυτό που αφορά τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ και ότι δεν τίθεται θέμα συζήτησης για «γκρίζες ζώνες» και αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Υπενθυμίζεται ότι οι διερευνητικές είχαν διακοπεί το 2016, αμέσως μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία.
Ενδεικτική των προθέσεων της ελληνικής κυβέρνησης ήταν και η χθεσινή δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη από τη Λισαβόνα. Ο πρωθυπουργός, στις κοινές του δηλώσεις με τον Προεδρεύοντα της ΕΕ, Αντόνιο Κόστα, χρησιμοποίησε τη φράση «να σταματήσουμε να παίζουμε τις κουμπάρες και να πάμε σε διάλογο», εκφράζοντας έτσι τη βούληση της Ελλάδας να προσέλθει στη διαδικασία, μόλις υπάρξει επίσημη πρόσκληση από πλευρά της Τουρκίας. Παράλληλα, επανέλαβε ότι οι διερευνητικές αφορούν «το ένα και μόνο ζήτημα που αντιμετωπίζουμε, που δεν είναι άλλο από τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο» [...] «Εχει έρθει η ώρα να σταματήσουμε να παίζουμε τις κουμπάρες και να καθίσουμε στο τραπέζι να βρούμε μια ημερομηνία. Θα είναι ένα θετικό πρώτο βήμα, αλλά θα ήθελα να επαναλάβω ότι χρειάζεται συνέπεια και συνέχεια», πρόσθεσε χαρακτηριστικά.
Η πρόσκληση της Αγκυρας για επανέναρξη των διερευνητικών γίνεται δύο μόνο μέρες μετά τη τηλεδιάσκεψη που είχε ο Τούρκος Πρόεδρος με τον Ζοζέπ Μπορέλ και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε η πορεία των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Πίτερ Στάνο υπογράμμισε τη σημασία που έχει συνολικά για την ΕΕ η ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και ενημέρωσε ότι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα επισκεφθεί τις Βρυξέλλες στις 21 Ιανουαρίου «σε συνέχεια της πολιτικής εντολής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Σημειώνεται, ότι ενώ το μεσημέρι της Δευτέρας το Υπουργείο Εξωτερικών διέψευσε ότι έχει λάβει πρόσκληση για επανέναρξη των διερευνητικών, δεν σχολίασε τη δήλωση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών αναφορικά με την πρόσκληση Ράμα για συνάντηση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τον Νίκο Δένδια στα Τίρανα.
Η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο
Την ίδια ώρα, η ελληνική κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη σημασία στο νομοσχέδιο για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο, η συζήτηση του οποίου αρχίζει σήμερα στην αρμόδια Επιτροπή, με εισήγηση του Νίκου Δένδια. Μιλώντας, τη Δευτέρα, στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Ταραντίλης χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ιστορικής σημασίας. «Η Ελλάδα επεκτείνει στην περιοχή αυτή τα χωρικά ύδατά της στα 12 ναυτικά μίλια και διευρύνει -για πρώτη φορά από το 1947- την έκταση της επικράτειάς της», σημείωσε ο κ. Ταραντίλης. Υπογράμμισε επίσης ότι όπως αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του νομοσχεδίου «η Ελληνική Δημοκρατία επιφυλάσσεται για την άσκηση και στις λοιπές περιοχές της Επικράτειάς της των αντίστοιχων δικαιωμάτων της, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών της 10ης Δεκεμβρίου 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτυπώνει το διεθνές εθιμικό δίκαιο». Σημειώνεται ότι το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί στην Ολομέλεια της Βουλής στις 19 Ιανουαρίου με ονομαστική ψηφοφορία ενώ θετικά εμφανίζονται τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Στην κυβέρνηση θεωρούν ιδιαίτερα σημαντική την «πολιτική στον Ιόνιο» η οποία, εκτός της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης, περιλαμβάνει τη συμφωνία καθορισμού ΑΟΖ με την Ιταλία αλλά και τη συμφωνία με την Αλβανία για παραπομπή των διαφορών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Μιλώντας σε συνέντευξή του στην Καθημερινή για τη συμφωνία με την Αλβανία, ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε τη σημασία της σε ό,τι αφορά την αντίληψη της ελληνικής κυβέρνησης και για τη διαφορά με την Τουρκία για τις θαλάσσιες ζώνες. «Σημειώνω ότι το σύνολο των αλβανικών πολιτικών δυνάμεων υποστηρίζει ότι το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών θα πρέπει να επιλυθεί στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αυτό ακριβώς λέμε και στους Τούρκους συνομιλητές μας. Και είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο να υπενθυμίσω ότι ο κ. Ράμα αναγνώρισε ότι η Ελλάδα έχει το αναφαίρετο μονομερές δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι η Αλβανία είχε κάνει το ίδιο πριν από 30 χρόνια. Και άρα καμία τρίτη χώρα δεν μπορεί να αντιταχθεί στο δικαίωμα αυτό ή –προσθέτω– ακόμα περισσότερο να απειλεί με πόλεμο», ήταν η σχετική αναφορά του υπουργού Εξωτερικών.
Κυπριακό: «Κλείδωσε» η Πενταμερής
Σε ένα άλλο πεδίο, αυτό του Κυπριακού, μετά τις χθεσινές συναντήσεις της Ειδικής Απεσταλμένης του Γ.Γ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Τζέιν Χολ Λουτ με τους Νίκο Αναστασιάδη και Ερσίν Τατάρ φαίνεται ότι «κλείδωσε» η σύγκληση Ατυπης Πενταμερούς. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή θα γίνει στο τέλος Φεβρουαρίου, ενώ ήδη ο κ. Αναστασιάδης έχει συγκαλέσει Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών για την Πέμπτη, προκειμένου να ενημερώσει τα κόμματα αναφορικά με τις εξελίξεις
Από την πλευρά της, η Αθήνα έχει δηλώσει την ετοιμότητά της για συμμετοχή σε μια Ατυπη Διάσκεψη, επαναλαμβάνοντας τη θέση περί λύσης στη βάση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η Ελλάδα θα εμπλακεί στις διαπραγματεύσεις μόνο στο επίπεδο των εξωτερικών πτυχών του Κυπριακού προβλήματος (εγγυήσεις και στρατιωτική παρουσία).
