Ανοίγει και πάλι η κουβέντα για το φυσικό αέριο στην Πάτρα και ίσως γενικότερα στη Δυτική Ελλάδα. Αλλαξε κάτι από τα θέλω των Πατρινών για τη χρήση του φυσικού αερίου; Προφανώς και όχι.

Εξάλλου ποιος δεν θα ήθελε φτηνή ενέργεια και μείωση των δαπανών για την θέρμανση του (αν αφορά την οικιακή χρήση) ή την κίνηση της εταιρείας του (αν πρόκειται για εταιρείες); Γενικώς είναι αποδεκτό πως η αναλογία χρήσης οικιακής και βιομηχανικής χρήσης είναι περίπου 1 προς 4, που σημαίνει πως αν υπάρχουν πολλές εταιρείες στην περιοχή και συνδεθούν στο δίκτυο, τότε το έργο έχει προοπτική. Το μεγαλύτερο θέμα που πάντα ήταν υπό συζήτηση είναι αν η επένδυση για την κατασκευή ενός τέτοιου αγωγού ήταν αποσβέσιμη.

Δεχόμενοι τη βιομηχανική χρήση ως τον κύριο πυλώνα μιας τέτοιας πρωτοβουλίας, καταλαβαίνει κανείς ότι τα τελευταία 20 χρόνια η Πάτρα συνεχίζοντας την απο-βιομηχάνιση της όλο και περισσότερο δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το έργο αυτό θα είναι βιώσιμο, αν δεν ήταν και πριν 20 χρόνια.

Και υπάρχει και μια τρίτη παράμετρος, η ηλεκτροπαραγωγή. Θα βρεθούν οι επενδύσεις (κρατικές ή ιδιωτικές) για να εγκαταστήσουν μια μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση του φυσικού αερίου; Αφού δεν βρέθηκε μέχρι σήμερα, γιατί να βρεθεί σήμερα; Αν υπήρχε κρατική δέσμευση για την υλοποίηση μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, τότε το έργο από την αρχή θα ήταν βιώσιμο.

Λίγο πριν την ψήφιση του φορέα υδρογονανθράκων το 2010 και την προκήρυξη πάλι των μπλοκ του Πατραϊκού και του Κατάκολου, υπήρξε επενδυτικό ενδιαφέρον από ξένους να κατασκευάσουν ηλεκτροπαραγωγική μονάδα με τη χρήση φυσικού αερίου αλλά ήθελαν ιδιόκτητη πηγή, δηλαδή το μπλοκ του Κατάκολου για ίδια χρήση. Προφανώς αφού δεν προχώρησε η επένδυση αυτή, η κυβέρνηση αρνήθηκε να δώσει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του Κατάκολου στους ενδιαφερόμενους.

Τέλος, ήρθε η εξαγγελία του μεγάλου έργου, του αγωγού EastMed, που θα μετέφερε το φυσικό αέριο από την ΝΑ Μεσόγειο (Ισραήλ-Αίγυπτος-Κύπρος-Ελλάδα) στην ΕΕ και θα περνούσε κάπου έξω από την Πάτρα και θα είχε μάλιστα και σταθμό έξω από την Πάτρα. Αυτή η νέα προοπτική σύνδεσης της Πάτρας με τον μεγάλο αυτό αγωγό φαινόταν ως η σωτήρια λύση καθώς θα ήταν απαραίτητος ένας αγωγός σύνδεσης του νέου αγωγού με τον παλιό, άρα θα προγραμματιζόταν και ο αγωγός Πάτρας-Αθήνας. Ετσι, θα φτάναμε σε ένα γεγονός που δεν θα ζητούσαμε φυσικό αέριο αλλά θα στέλναμε φυσικό αέριο στην Αθήνα.

Από τα παραπάνω εύκολα προκύπτουν οι απαντήσεις στα ερωτήματα όπως:

1.Να έρθει μόνο μέσω αγωγού;

2.Είναι η μόνη καθολικά αποδεκτή και πιο δίκαιη λύση, ώστε να πάει σε όλους το αέριο;

3.Πρέπει η Αχαΐα να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση, για να ωφεληθούν όλοι οι Πατρινοί;

Σε όλα τα ερωτήματα η απάντηση είναι ναι.

Ενώ σε αντίθεση, απαντώντας στα ερωτήματα που κυκλοφορούν τελευταία:

1.Να έρθει μέσω εγκαταστάσεων αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου και τροφοδοσίας των δικτύων, και αργότερα βλέποντας και κάνοντας;

2.Μήπως, όμως, είναι η πιο εφικτή επιλογή τώρα;

Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι. Είναι προφανές ότι αν επιλεγεί κάτι διαφορετικό από τον αγωγό, τότε σίγουρα το φυσικό αέριο θα πάει σε πολύ περιορισμένο αριθμό χρηστών και αγωγός δεν πρόκειται να γίνει ποτέ.

Τρεις είναι οι άξονες που πρέπει να κινηθεί τοπική κοινωνία:

1.Να πιέσει την κεντρική εξουσία για την επιλογή της κατασκευής του αγωγού ως την μοναδική λύση.

2.Να πιέσει την κυβέρνηση για την εύρεση επενδυτή για την κατασκευή μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο.

3.Να πιέσει την κυβέρνηση να προχωρήσουν οι γεωτρήσεις και αξιοποίηση των όποιων κοιτασμάτων σε Κατάκολο και Πατραϊκό.

Μέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος θα γίνει για το νερό. Σήμερα πιστεύω ότι οι εντάσεις μεταξύ των κρατών, που μπορούν να οδηγήσουν μέχρι και στον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, είναι τα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας. Οποιος ελέγχει αυτά τα δίκτυα, είναι και ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.

Κι έτσι εξηγούνται τα όνειρα των Τούρκων να μετατραπούν σε ενεργειακό κόμβο ώστε να ανοίγουν και να κλείνουν τις στρόφιγγες πιέζοντας για τις όποιες διεκδικήσεις τους.

* Ο Αβραάμ Ζεληλίδης είναι καθηγητής Θαλάσσιας Γεωλογίας και Γεωδυναμικής και πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.