ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΗ *

Ιστορική και έντονα εμβληματική είναι η πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου, με την οποία επικυρώθηκε αμετάκλητα η καταδίκη του τέως Μητροπολίτη κ. Αμβρόσιου για τον χυδαίο ρατσιστικό - ομοφοβικό του λόγο κατά των ομοφυλοφίλων.

Ιστορική γιατί για πρώτη φορά στο ανώτατο δικαστικό επίπεδο οριοθετήθηκε η έννοια του ρατσιστικού λόγου όπως περιγράφεται γενικά στο άρθρο 1 του ν. 4285/2014, σύμφωνα με το οποίο τιμωρείται ο δημόσιος λόγος που «…υποκινεί, προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων, που προσδιορίζονται με βάση (και) το σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου…».

Και εμβληματική γιατί θέτει πλέον, με το κύρος και την περιωπή του δεδικασμένου (νομολογία), το πλαίσιο συμπεριφοράς και γενικότερης νοοτροπίας, στο σύνολο του δημόσιου χώρου και του κρατικού μηχανισμού. Οι συνέπειες θα είναι πλέον καταλυτικές για το δημόσιο, και όχι μόνο, λόγο ιερωμένων, στρατιωτικών, οργάνων της τάξης, κρατικών λειτουργών κ.λ.π. Εστω και υπό το φόβο των συνεπειών του νόμου.

Η απόφαση αυτή δεν προέκυψε εύκολα και χωρίς παλινωδίες και προσκόμματα. Το πρωτοβάθμιο Πλημμελειοδικείο του Αιγίου κλήθηκε να διαχειριστεί για πρώτη - σχεδόν φορά - την περίπτωση ανώτατου ιεράρχη με την αντίστοιχη επιρροή του στη διαμόρφωση της τοπικής «κοινής γνώμης» αλλά και την έλλειψη αντίστοιχης εγχώριας νομολογίας στην οριοθέτηση και εξειδίκευση της έννοιας του «ομοφοβικού - ρατσιστικού λόγου». Κάτω από αυτές τις συνθήκες έκρινε ότι οι ιερατικές εκφράσεις «Φτύστε τους. Αποδοκιμάστε τους. Μαυρίστε τους. Μην τους πλησιάζετε. Μην τους ακούτε. Μην τους εμπιστεύεστε! Είναι οι κολασμένοι της κοινωνίας! Δεν μπορούν κάποιοι ξεφτιλισμένοι να υπερασπίζονται δημοσίως τα πάθη της ψυχής τους! (...). Είναι άτομα με διανοητική διαταραχή, τρισχειρότεροι και πολύ πιο επικίνδυνοι από κάποιους που ζουν στα τρελοκομεία», δεν συνιστούν καν ομοφοβικό λόγο.

Η πιο πάνω απόφαση προκάλεσε πανελλήνια αίσθηση, η οποία με τη σειρά της προκάλεσε ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση της ευρύτερης κοινωνίας των πολιτών. Η επιμονή και οι αντοχές των μηνυτριών οργανώσεων και των νομικών παραστατών τους είχε σαν αποτέλεσμα και την άμεση απόκριση των προϊσταμένων δικαστικών αρχών, οι οποίες έκριναν ότι η συγκεκριμένη υπόθεση πρέπει να εκκαθαριστεί στο ανώτατο δικαστικό επίπεδο. Ετσι οδηγηθήκαμε στη συγκεκριμένη αρεοπαγιτική απόφαση, η οποία εγγράφεται πλέον στις κατακτήσεις του νομικού πολιτισμού μας.

Καταληκτικά και προς γνώσιν, κάθε νομοκρατούμενη κοινωνία «αφορίζει» με την εφαρμογή των νόμων.

* Ο Νίκος Τσούκαλης είναι δικηγόρος και πρώην βουλευτής Αχαϊας.