Φωτεινή Μπακαδήμα*

Από το 2010 κι έπειτα σημειώθηκε έντονη έξαρση του προσφυγικού φαινομένου στη χώρα μας, με ακόμη μεγαλύτερη αύξηση τους τελευταίους μήνες. Ανθρωποι άφησαν εμπόλεμες, κατά κύριο λόγο, ζώνες πίσω τους και ρισκάροντας τα πάντα ταξίδεψαν προς την Ελλάδα, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο που ίσως να ακολουθούσε την άφιξή τους σε ευρωπαϊκό έδαφος. Πολλοί τα κατάφεραν, αλλά κι άλλοι έχασαν τη ζωή τους στα κρύα νερά των ελληνικών θαλασσών.

Παιδιά, γυναίκες, άντρες, ηλικιωμένοι, όλοι εξαθλιωμένοι έφτασαν, ελπίζοντας πως θα γλιτώσουν. Και, πράγματι, τις περισσότερες φορές συνάντησαν τη στήριξη του ελληνικού λαού, που άνοιξε το σπίτι και την αγκαλιά του για να τους περιθάλψει, αλλά και του Λιμενικού Σώματος, που κατέβαλε και καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες για να σώζει καθημερινά ζωές από ναυαγισμένες βάρκες.

Εκεί, όμως, που βρήκαν την ανθρώπινη υποστήριξη, συνάντησαν τη σκληρότητα της επίσημης Πολιτείας και πολλοί οδηγήθηκαν σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και στοιβάχτηκαν σε ακατάλληλα κτίρια και σκηνές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Μόρια, όπου σε δομή 3.000 ατόμων έχουν εγκλωβιστεί σχεδόν 14.000 ψυχές.

Δυστυχώς, οι ροές συνέχισαν να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, τη στιγμή που η υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έδειχνε διάθεση να βοηθήσει. Το μόνο που έκανε ήταν, έπειτα από πρωτοβουλία της καγκελαρίου Μέρκελ, να συνάψει μια κατάπτυστη συμφωνία με την Τουρκία, σύμφωνα με την οποία οι «μη κανονικοί» πρόσφυγες θα επέστρεφαν εκεί, χωρίς να υπάρχει καμία πρόβλεψη ή φροντίδα για το μέλλον τους.

Αποκορύφωμα της στάσης του ελληνικού κράτους είναι ο νόμος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη που ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία ξημερώματα Παρασκευής 1 Νοεμβρίου. Ενας νόμος που κατ’ ευφημισμόν επιχειρεί να κωδικοποιήσει και να διευκολύνει τις διαδικασίες χορήγησης ασύλου στους πρόσφυγες που έρχονται στην Ελλάδα και δικαιούνται διεθνή προστασία. Από την πρώτη στιγμή, το ΜέΡΑ25 διευκρίνισε ότι το νομοσχέδιο «Περί Διεθνούς Προστασίας» της νέας ηγεσίας του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα λύνει, προσθέτοντας πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια στην κατάθεση και την ολοκλήρωση των αιτήσεων χορήγησης ασύλου, ενώ σε αρκετά σημεία παραβαίνει διατάξεις και καταπατά δικαιώματα που προβλέπονται από το ενωσιακό Δίκαιο και τις διεθνείς σχετικές συμβάσεις, αλλά και άλλα που έχουν δοθεί από προγενέστερη κείμενη νομοθεσία της χώρας μας. Οι αιτούντες στερούνται βασικά δικαιώματα, όπως η πρόσβαση στην παιδεία, την υγεία και την εκπαίδευση, την ίδια στιγμή που πλήττεται ακόμη και ο ίδιος ο πυρήνας της οικογένειας.

Παράλληλα, επιτρέπεται η παράταση του χρόνου κράτησης προσφύγων αιτούντων καθώς και η κράτηση παιδιών και ανηλίκων. Κι αυτές είναι μόνο κάποιες ενδεικτικές προβληματικές διατάξεις του ψηφισθέντος νομοσχεδίου που οδήγησαν στην καταψήφιση, από πλευράς μας, επί του συνόλου αυτού.

Ως ΜέΡΑ25 θεωρούμε πως το προσφυγικό είναι ένα φαινόμενο που πρέπει να αντιμετωπιστεί ολιστικά και συντονισμένα, με συντεταγμένες προσπάθειες όλων των κρατών της Ευρώπης. Με τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου που θα εξετάζει τις αιτήσεις και θα διασφαλίζει την ορθότητα των διαδικασιών, μιας και οι πονεμένοι άνθρωποι που φτάνουν στη χώρα μας, δεν έρχονται στην Ελλάδα, αλλά σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Οπως αναφέρει, εξάλλου, και το Μανιφέστο του μητρικού μας κινήματος, DiEM25, στόχος μας είναι να δημιουργηθεί μια «Ανοιχτή Ευρώπη, που ενεργοποιείται από́ ιδέες και δημιουργικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο, και η οποία κατανοεί πως οι φράκτες και τα τείχη είναι δείγματα αδυναμίας που πυροδοτούν την ανασφάλεια στο όνομα της ασφάλειας». Οταν έρχονται στην πόρτα μας άνθρωποι τσακισμένοι, ταλαιπωρημένοι, άνθρωποι που έχουν χάσει τα πάντα δεν μπορούμε να τους υποβάλουμε σε ένα γραφειοκρατικό μαρτύριο, παρά μόνο να τους περιθάλψουμε και να τους φροντίσουμε.

* Γραμματέας Κ.Ο. ΜέΡΑ25, βουλευτής Β’ Πειραιά