ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΤΣΙΦΑ *

Εικόνες Αρμαγεδδώνα μεταδίδονται από το Ορεγκον και τις λοιπές περιοχές των ΗΠΑ, στις οποίες έχουν ενσκήψει πρωτόφαντες πυρκαγιές. Πριν ένα χρόνο περίπου, παρόμοιες εικόνες κατέφθαναν από την Αυστραλία, όπου το βλέμμα των καγκουρό και ο γόος αθώων κοάλα με καψαλισμένη γούνα απέσπασαν επ' ολίγον την προσοχή μας. Πιο πριν, φρικτές πυρκαγιές στον Αμαζόνιο αποψίλωσαν εκτάσεις στο μέγεθος υποηπείρων, εκτάσεις από τους επονομαζόμενους πνεύμονες της γης.

Τα πνευμόνια του πλανήτη λιγοστεύουν απειλητικά, αχρηστεύονται. Οι πόλοι της, θερμοστάτες του κλίματος, λιώνουν εκκωφαντικά αλλά στα αυτιά μας φτάνει ένας μακρινός απόηχος από τις ρωγμές των πάγων. Παραθαλάσσιες χώρες υφίστανται αλλοιώσεις της φυσιογνωμίας τους από την άνοδο της στάθμης των υδάτων. Μια γενικευμένη εικόνα σπειροειδούς κατάρρευσης του πλανήτη, ένα εξελισσόμενο φαινόμενο μπροστά στα μάτια μας, πάντως όχι άλλη μία δυστοπία του φανταστικού.

Κι εμείς; Θα κοντοσταθούμε μπροστά στην τηλεόραση, θα αισθανθούμε κάποια συμπάθεια και πικρία για τις εικόνες αυτές, μόνο για να κατευνάσουμε τις ενοχές μας. Μέχρις ότου το θυμικό μας προχωρήσει σε νέες περιπέτειες. Μέχρι το δάχτυλό μας να πατήσει το κουμπί του τηλεχειριστηρίου σε αναζήτηση πιο ενδιαφέροντος θεάματος. Μέχρι να «σκρολάρουμε» στην επόμενη είδηση. Γιατί να νοιαστούμε, αφού τα πάντα είναι τόσο μακριά από εμάς; Μακριά χωρικά, σε έτερα σημεία του πλανήτη, κυρίως όμως χρονικά, σε ένα μέλλον απροσδιόριστο και πάντως όχι εντός του δικού μας βιοτικού πλαισίου. Μακριά μας. Ή έτσι νομίζουμε! Και όμως, σφάλλουμε θλιβερά. Δεν υπάρχουν στεγανά, ο πλανήτης είναι ένα σώμα, το κλίμα ένα άρρηκτα ενιαίο σύστημα.
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, τώρα, προκαλώντας και κλιματική μετανάστευση. Θέμα ανιαρό ενδεχομένως, όμως το πιο ζωτικό αυτή τη στιγμή! Η γη δεν μπορεί να μας επικοινωνήσει αλλιώς το μήνυμα κινδύνου που εκπέμπει, ειμή μόνον με καταστροφές. Ούτε μπορεί να επισυνάψει κάποιο emoji με δάκρυα στις οθόνες μας, μήπως και αφυπνιστούμε και αποσπαστούμε επιτέλους από αυτές. Μήπως και σηκώσουμε το βλέμμα μας γύρω και δίπλα μας. Παντού! Τώρα, όχι αύριο. Πριν να είναι αργά, πριν διαβούμε το Ρουβίκωνα.

Η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να απορρίπτεται από τους νεοφιλελεύθερους ως δήθεν αναχρονιστική ρητορική της αριστεράς κατά της ατέρμονης προόδου. Λες και είναι αυτοσκοπός η αειφορία. Ούτε βεβαίως και μπορεί να υιοθετείται από την αριστερά ως στείρα προμετωπίδα μιας μονότονης άρνησης και καταγγελίας των πάντων. Η κλιματική αλλαγή μάς αφορά όλους, είμαστε όλοι διασυνδεδεμένοι σε αυτό. Δεν θα έπρεπε να μας διχάζει αλλά να μας ενώνει. Πρέπει να ενεργήσουμε πριν διαβούμε το σημείο καμπής, το σημείο χωρίς επιστροφή. Πριν ο μοναδικός κατοικήσιμος πλανήτης στο Σύμπαν παύσει να είναι κατοικήσιμος. Πριν προλάβουμε να τον κληροδοτήσουμε κατεστραμμένο στις επόμενες γενιές. Μήπως κατορθώσουμε να αποδείξουμε ότι τελικά δεν είμαστε μόνο καιροσκόποι καταναλωτές και έρμαια του εφήμερου αλλά πρωτίστως ότι υπήρξαμε καλοί πρόγονοι!

Είμαστε εμείς, που πρέπει να πιέσουμε τις κυβερνήσεις για αλλαγή πλώρης, αφού βεβαίως ξεπεράσουμε τα συμπλέγματα που αδειάσαμε απηνώς στο κεφάλι της ακτιβίστριας Γκρέτα, ειρωνευόμενοι αυτήν και κατακρεουργώντας ένα ανήλικο κορίτσι με χυδαίους μύδρους. Πρέπει να ενεργήσουμε, εδώ και τώρα. Το θέμα του κλίματος υπερβαίνει σύνορα, ιδέες και αντιλήψεις. Δεν επιδέχεται καπηλεία, δεν υπόκειται σε εκπτώσεις, δεν αντέχει σε καθυστερήσεις και ημίμετρα.
Η γη μας, δεν έχουμε άλλη, ούτε και θ' αποκτήσουμε, χρησιμοποιεί για φθόγγους της τα κλάματα των κοάλα, τα κάρβουνα των δρυμών, τα πνιγμένα στους καπνούς ηλιοβασιλέματα, την ατονική συμφωνία των πάγων που θρυμματίζονται, τους θρήνους των ξεσπιτωμένων, τα κουφάρια των απανθρακωμένων, ανθρώπων και ζώων.
Θ' ακούσουμε την φωνή της ποτέ;

* O Aνδρέας Κότσιφας είναι δικηγόρος.