της Ουρανίας Πάλμου, Διπλωματούχου πολιτικού μηχανικού - MCS στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό, αντιπροέδρου ΤΕΕ ΤΔΕ
Η συζήτηση που έγινε για την κατασκευή μαρίνας «Mega Yacht » στο κέντρο της πόλης δεν θα λέγαμε ότι συνοδεύτηκε από προβληματισμούς και προτάσεις και έμοιαζε περισσότερο με την διαδικασία μιας ανακοίνωσης στην οποία κληθήκαμε να συμφωνήσουμε η να διαφωνήσουμε . Μια διαδικασία που επιβεβαίωσε τις διαφωνίες ΟΛΠΑ και Δημοτικής Αρχής.
Διαφωνίες που δεν αποτελούν πρωτοτυπία ούτε ελληνικό φαινόμενο .
Οι αλλαγή χρήσεων των πρώην λιμένων είναι μια ιστορική παγκόσμια διαδικασία ,που συνδέεται με τις αλλαγές στην οικονομία όπως την πτώση η την αλλαγή θέσης της βιομηχανίας (που ήταν κοντά στους λιμένες για να εξυπηρετείται η μεταφορά των προϊόντων) , την είσοδο των εμπορευματοκιβωτίων στην οργάνωση των λιμένων που επιφέρει αύξηση των φορτίου , μείωση του χρόνου φορτοεκφόρτωσης αλλά και αύξηση του όγκου των πλοίων με αποτέλεσμα την αναζήτηση μεγαλύτερου βάθους λιμένων και μεταφοράς τους σε άλλες περιοχές.
Στις αναπλάσεις αυτών των περιοχών παρατηρούμε κοινά χαρακτηριστικά όπως :σοβαρές δυσκολίες προσπέλασης λόγω γειτνίασης με δρόμους με υψηλό φόρτο (Όθωνος Αμαλίας και Ακτή Δυμαίων ) η με σιδηροδρομικούς σταθμούς η και γραμμές κίνησης τρένων που αποκόπτουν το μέτωπο από την πόλη , το ενδιαφέρον του ιδιωτικού κεφαλαίου αλλά και του κράτους να προβούν σε κερδοφόρες επενδύσεις και συχνά την εμπλοκή και των δύο που οδηγεί σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις σε πολλαπλά κέντρα σχεδιασμού (συνήθως Δήμους και οργανισμούς λιμένων η κρατικές υπηρεσίες ).
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν εξασφαλίζεται η συναίνεση των κατοίκων αλλά η ίδια η ύπαρξη πολλαπλών συμφερόντων επιφέρει συγκρούσεις .Στο Sydney για παράδειγμα έχει μείνει χαρακτηριστική η μάχη των Rocks (the battle of the Rocks) με συγκρούσεις κατοίκων και αστυνομίας και αργότερα ο εκβιασμός του Δήμου που έκλεισε τον σιδηρόδρομο και την πρόσβαση στην υπό ανάπλαση περιοχή διεκδικώντας μια ηπιότερη ανάπτυξη .
Αλλού εκτός από συγκρούσεις οι αλλαγές επιφέρουν εξαιρετικά δυσμενείς κοινωνικές επιπτώσεις . Ο εκπρόσωπος του εργατικού κόμματος Lord Andrew Intosh αναφέρει για την ανάπλαση των Docklands στο Λονδίνο ότι η αύξηση των αστέγων την περίοδο της ανάπλασης άγγιξε το 284% ενώ το 30% των αστέγων ήταν από την περιοχή αυτή . Η ανάπλαση αμφισβητήθηκε ευρύτατα από επιστήμονες λόγω της κυρίαρχης χρήσης των υπηρεσιών των κτιρίων και της αποτυχίας της στον κυκλοφοριακό σχεδιασμό . Εκεί για παράδειγμα σχεδιάστηκε η επέκταση του σιδηροδρόμου που δεν έλαβε υπόψιν ότι θα υπήρχαν δυο βασικές αιχμές στην αρχή και στο τέλος της εργασίας με αποτέλεσμα την εκτεταμένη χρήση των ιδιωτικών αυτοκίνητων και την καθημερινό μποτιλιάρισμα της περιοχής .
Μια σοβαρή παράμετρος σχεδιασμού που συνήθως δεν λαμβάνεται υπόψιν και παίζει ρόλο στην επιτυχία η την αποτυχία της παρέμβασης είναι ότι αυτές οι περιοχές, παρά την προηγούμενη βαριά χρήση τους παραμένουν το σύνορο της πόλης με την φύση , το σύνορο τη ξηράς με την θάλασσα υποδέχονται ρέματα και ποτάμια ,παίζουν ρόλο στο μικροκλίμα και στους ανέμους και απαιτούν συνδυασμό πολλών ειδικοτήτων στο σχεδιασμό τους .
Στη συγκεκριμένη παρέμβαση που προτείνεται λείπει η μελέτη των επιπτώσεων της συγκεκριμένης χρήσης στην πόλη όταν στην περιοχή συσσωρεύονται ποικίλες χρήσεις όπως ο σταθμός των λεωφορείων , ο σιδηροδρομικός σταθμός , εγκαταλειμμένες διατηρητέες αποθήκες , περιοχές κατοικίας , ξενοδοχεία αλλά χώροι αναψυχής .Ουσιαστικά μιλάμε για την επιβάρυνση του κέντρου με ακόμα μια χρήση . Επίσης δεν έχουν μελετηθεί οι επιπτώσεις της συγκεκριμένης χρήσης στο κυκλοφοριακό της ευρύτερης περιοχής αλλά και οι προτεινόμενες διαδρομές στον επισκέπτη για να γνωρίσει την πόλη. Μέσα στο κέντρο της πόλης δημιουργείται μια μαρίνα και ελπίζουμε να « λύσει η αγορά» το πως οι συγκεκριμένοι επισκέπτες θα ψωνίσουν , θα κινηθούν , θα δουν τα αξιοθέατα , θα επισκεφτούν το κέντρο .
Τέλος το παραλιακό μέτωπο μπορεί να διαχωρίζεται από το ιδιοκτησιακό καθεστώς αλλά παραμένει ένα ενιαίο κομμάτι της πόλης με κοινά χαρακτηριστικά και ο συνολικός σχεδιασμός του είναι απαραίτητος αν είναι να κατανεμηθούν χρήσεις και να λειτουργήσουν επιτυχώς.
Τα συμπεράσματα έχουν πολλαπλούς αποδέκτες .Η πόλη φυσικά και πρέπει να αντιδράσει στον μονομερή σχεδιασμό η σε επενδυτές που πιθανά να έχουν στο μυαλό τους το τεμαχισμό του πρώην λιμένα σε οικόπεδα. Ταυτόχρονα αν η άποψη της δημοτικής αρχής είναι ότι το έργο δημιουργεί κινδύνους για την πόλη , τότε ας πάρει την ευθύνη που πήρε ο δήμαρχος του Sydney (που δεν είχε και την αντίστοιχη εμπειρία σε πορείες και διαδηλώσεις) .
Γιατί το μέχρι τώρα τρίπτυχο της στάσης της δημοτικής αρχής που διεκδικεί τα πρωτεία της αντισυστημικής δράσης , ενώ θεωρεί το δήμο δημόσια υπηρεσία με δεμένα χέρια και απευθύνεται στους δημότες γενικά χωρίς να διαχωρίζει συμφέροντα , χωρίς συγκρούσεις και χωρίς να χαλάει χατίρια , δυστυχώς δεν βοηθούν ούτε στην υπεράσπιση του δημοσίου χώρου ούτε στην διαμόρφωση ενός συλλογικού οράματος για την πόλη .
Η δημιουργία ενός συλλογικού οράματος είναι ικανή να μετατρέψει την μίζερη διαχείριση σε κοινωνική δράση και να υπερασπίσει αποτελεσματικά το δημόσιο χώρο , υπερασπίζοντας το χαρακτήρα του και την δίκαιη χρήση του από όλες τις κοινωνικές ομάδες .
